De uitbraak van het Zika-virus in Latijns-Amerika beheerst sinds enkele weken het nieuws. Het virus veroorzaakt normaal gesproken een mild verlopende griep maar kan ook de oorzaak zijn van microcefalie: de geboorte van kinderen met een kleine schedel en onvolgroeide hersenen. Maar ook voor een volwassene lijken er ernstige complicaties te kunnen optreden: de spierziekte het Guillain-Barré syndroom (GBS).
Onverklaarbaar veel gevallen
Volgens cijfers van de WHO zijn er in El Salvador in de eerste week van januari 46 gevallen van GBS vastgesteld. Dat is buitengewoon veel. In Nederland worden in een heel jaar zo'n 150 gevallen geregistreerd. De autoriteiten in Latijns-Amerika doen nu onderzoek naar een relatie met het Zika-virus.
Kip en kalkoen
Het Zika-virus zou dan niet de oorzaak maar de uitlokker van de aandoening zijn. Het is namelijk al veel langer bekend dat er een relatie is tussen het Guillain-Barré syndroom en bepaalde ziekteverwekkers. De bekendste in Nederland is de bacterie Campylobacter jejuni die veel gevonden wordt op kip en kalkoen.
Blijvende schade
Het syndroom ontstaat wanneer het menselijk immuunsysteem niet alleen de ziekteverwekker maar ook het eigen lichaam aanvalt en dan met name de cellen die de zenuwvezels omhullen. Dit gebeurt af en toe. Dit leidt tot vaak ernstige verlammingsverschijnselen. Het Guillain-Barré syndroom is zelden dodelijk maar de ziekte kan een ernstig verloop hebben en leiden tot blijvende verlammingsverschijnselen. De ziekte werd in 1916 voor het eerst beschreven, dit jaar dus precies honderd jaar geleden.
Nooit dezelfde snijplank
Of het Zika-virus inderdaad het Guillain-Barré syndroom kan uitlokken, is nog onduidelijk. GBS treedt ook maar in een zeer klein deel van de besmettingen op. Voor mensen die in Nederland verblijven is het belangrijk om contact met de Campylobacterbacterie te vermijden. Het beste advies daarvoor is: kip en kalkoen altijd goed garen en voor verse groenten en vlees nooit dezelfde snijplank gebruiken.
