Acute flaccid myelitisOorzaak en verschijnselen van AFM

Acute flaccid myelitis (AFM) is een Engelse term en betekent ‘acute slappe verlamming door ruggenmerg-ontsteking’. 

AFM is zeldzaam. Wereldwijd zijn er de afgelopen jaren ongeveer achthonderd patiënten gemeld, de meeste in de Verenigde Staten. Het gaat veelal om jonge kinderen, tussen de twee en zes jaar oud. Maar ook kinderen van andere leeftijden kunnen AFM krijgen. Het kan ook voorkomen dat een volwassenene AFM krijgt, bijvoorbeeld iemand met een verzwakt afweersysteem.

Binnen enkele dagen treedt een verlamming van de spieren op. Naast de spieren in de armen, benen, nek en romp, kunnen ook de ademhalingsspieren, slikspieren en spieren van het gezicht meedoen. Wat opvalt is dat de zwakte vaak asymmetrisch is verdeeld: de spieren die het dichtst bij de romp liggen (proximale spieren) zijn vaak het meest ernstig verzwakt.

Voorafgaand aan de verlammingsverschijnselen is er meestal een periode met koorts door een luchtweginfectie. Het kan gaan om een lichte verkoudheid maar ook een longontsteking. De meeste infecties komen voor in de herfst of de winter.

Hoe ernstig de ziekte is en welke spieren precies zijn aangedaan, varieert sterk. Sommige kinderen hebben alleen een verlamming in één arm, terwijl bij andere alle ledematen verlamd zijn en beademing nodig is.

Een deel van de kinderen herstelt volledig; de meerderheid houdt restverschijnselen zoals zwakte in een arm of been of ernstige verlamming van alle ledematen en de ademhalingsspieren. Sommige kinderen blijven zeer langdurig afhankelijk van beademing. Enkele patiënten zijn overleden aan de gevolgen van AFM.

De verlammingsverschijnselen bij AFM ontstaan doordat de motorische voorhoorncellen in het ruggenmerg en de hersenstam beschadigd raken. Dit zijn zenuwcellen die de spieren aansturen. Verschillende virussen kunnen zo’n beschadiging veroorzaken. Hoe ze dat doen, is nog niet geheel bekend.

Vroeger ging het vaak om het poliovirus. De ziekte werd dan poliomyelitis of polio genoemd. Tegenwoordig zijn vooral andere virussen betrokken, zoals het enterovirus D68. Het enterovirus A71 en het westnijlvirus spelen mogelijk ook een rol.

Bij de meeste kinderen geeft een infectie met deze virussen geen of milde verkoudheidsklachten, maar bij sommige kinderen ontstaan verlammingsverschijnselen. Waarom dat zo is, is nog onduidelijk.

Meer over diagnose en behandeling bij AFM