Ziekte van PompeEnzymvervangende therapie

Wat is Myozyme?

Mensen met de ziekte van Pompe zijn niet of onvoldoende in staat om zelf alfaglucosidase aan te maken. Dit eiwit vormt een belangrijke schakel in de stofwisseling in de cel. Als dit eiwit ontbreekt, gaan vooral spiercellen langzaam kapot. Myozyme is niets meer of minder dan nagemaakt alfaglucosidase. Het wordt dan ook wel een enzymvervangende therapie genoemd. Myozyme is het eerste medicijn voor een erfelijke spierziekte.
Met enzymvervangende therapie ontvangt de patiënt met de ziekte van Pompe het ontbrekende enzym alfaglucosidase (GAA). Het enzym wordt intraveneus (via de bloedbaan) toegediend. Het enzym verplaatst zich via het bloed naar de spieren en breekt daar glucogeen af dat de schade veroorzaakt als het zich opstapelt in de cellen.

Hoe wordt Myozyme gemaakt?

Pas in de jaren negentig van de vorige eeuw werd het mogelijk om met recombinant DNA de gewenste variant van alfaglucosidase in grotere hoeveelheden kunstmatig te bereiden. Dit enzym wordt met behulp van genetische modificatie gemaakt. Het wordt gemaakt met de erfelijke code van de mens met biotechnologische methodes. In eerste instantie gebeurde dat door de stof te bereiden uit de melk van genetisch gemodificeerde konijnen. Tegenwoordig wordt deze alfaglucosidase gemaakt in grote vaten waarbij gebruikgemaakt wordt van een Chinese hamster-eicel (Chinese Hamster Ovarycell line, CHO).

Hoe wordt Myozyme toegediend?

Myozyme wordt toegediend via een infuus. De infuusduur bedraagt ongeveer vier uur. De hoeveelheid Myozyme die wordt gegeven, is afhankelijk van het gewicht van de patiënt. De dosering gebruikt in de studies is 20 of 40 mg per kilo lichaamsgewicht. De meeste patiënten krijgen nu 20 mg. Wat de beste dosering is voor welk type patiënt moet nog verder worden bepaald. Veel mensen in Nederland worden thuis behandeld.

Werkt Myozyme ook echt?

Alle Nederlandse en internationale onderzoeken hebben steeds weer aangetoond dat Myozyme echt werkt. Studies bij baby’s laten zien dat de spierkracht toeneemt en de hartfunctie verbetert. Baby’s die voorheen overleden op een leeftijd van zeven à acht maanden blijven in leven. Studies bij volwassenen laten onder andere vooruitgang zien in spierkracht.

In 2010 onderstreepte de FDA de werkzaamheid bij volwassenen door Myozyme met als merknaam in Amerika Lumizyme op basis van onder andere data uit het Erasmus MC goed te keuren voor mensen met de ziekte van Pompe vanaf de leeftijd van acht jaar. Vanaf dat moment wordt ook voor mensen vanaf acht jaar de enzymvervangende therapie in de VS vergoed.

De studies laten ook zeer grote verschillen zien tussen de patiënten onderling. Waar de ene baby overlijdt na twee jaar, groeit de ander op tot een relatief gezond kind. De ene volwassene is in staat zijn vroegere werk te hervatten, de andere ervaart ‘slechts’ geen verdere achteruitgang – wat opmerkelijk genoeg is bij een progressieve ziekte.
Myozyme laat bij sommige patiënten wonderbaarlijke effecten zien, maar het is geen wondermiddel. Het verandert niets aan het ziektemechanisme zelf. Wanneer de ziekte schade heeft veroorzaakt in de spierweefsels, kan die schade hooguit voor een deel hersteld worden. Onderzoek heeft uitgewezen dat je vroeg met behandelen moet beginnen. Als spieren eenmaal kapot zijn, zijn ze moeilijk te herstellen. Maar dan nog heeft behandeling een groot effect. Kunnen blijven werken en sociaal functioneren kan voor mensen van groot belang zijn. Ook het perspectief verandert: in plaats van het steeds weer afscheid moeten nemen van lichaamsfuncties en verdere lichamelijke en zorgafhankelijkheid, is er stabiliteit en een toekomstperspectief. 

Is er een alternatief voor Myozyme?

Op dit moment is Myozyme de enige therapie bij de ziekte van Pompe en de komende jaren zal er ook geen alternatief beschikbaar zijn. Er wordt wel onderzoek gedaan naar verdere verbetering van het middel en alternatieve behandelmethodes zoals gentherapie. Bij die techniek wordt het “Pompe-gen” vervangen door een “gezond gen”. De resultaten bij dieren zijn tot nog toe hoopvol maar er moeten nog veel hobbels genomen worden voor gentherapie bij mensen effectief kan worden toegepast.