Feiten over CIDP

Oorzaak

CIDP ontstaat door een fout in het eigen afweersysteem. Het afweersysteem valt per ongeluk het beschermlaagje van de zenuwen aan. Dat laagje heet ‘myeline’. Soms raakt ook het binnenste deel van de zenuw, het ‘axon’, beschadigd. We weten nog niet precies waarom het afweersysteem zo reageert. Waarschijnlijk speelt een gewone infectie daarbij een rol.
CIDP is waarschijnlijk een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het lichaam zich vergist en eigen cellen aanvalt. De ziekte is niet erfelijk en ook niet besmettelijk.

De diagnose stellen

CIDP kan zich op verschillende manieren laten zien. Daarom is het niet altijd makkelijk om de diagnose te stellen. De neuroloog doet daarom extra onderzoeken om zekerheid te krijgen. Tijdens het neurologisch onderzoek test de arts de peesreflexen. Dat zijn de kleine schokjes die ontstaan als de arts met een hamertje op een spier slaat. Bij mensen met CIDP zijn deze reflexen meestal minder goed of afwezig. Met een EMG-onderzoek (elektromyografie) meet de arts hoe snel de zenuwen elektrische signalen doorgeven en hoe snel de spieren daarop reageren. Ook onderzoekt de arts het lumbaalvocht (vocht rond het ruggenmerg). Bij CIDP is het eiwitgehalte in dat vocht vaak verhoogd.
Daarnaast volgt bloedonderzoek. Hiermee sluit de arts andere oorzaken uit, zoals diabetes of een probleem met de schildklier.

Klachten en verloop

CIDP begint meestal langzaam. In enkele maanden ontstaat spierzwakte in beide armen en/of benen. De zwakte wordt langzaam erger en is aan beide kanten van het lichaam te merken. In een ernstige fase kunnen mensen soms nog maar moeilijk zelfstandig lopen. Soms raken ook de spieren in het gezicht verzwakt. De ademhalingsspieren blijven meestal goed werken. Alleen in uitzonderlijke gevallen is ademhalingsondersteuning nodig.

Gevoel en vermoeidheid

Veel mensen hebben ook gevoelsklachten: pijn, tintelingen of een slapend gevoel in armen of benen. Vermoeidheid komt vaak voor en kan lang blijven.

Verloop

Zonder behandeling verloopt CIDP verschillend.  Bij sommige mensen nemen de klachten steeds toe, bij anderen verbeteren ze eerst en komen daarna terug.  De klachten lijken op die van het Guillain-Barré-syndroom (GBS). Bij GBS gaat de ziekte veel sneller en kan er tijdelijke volledige verlamming optreden, soms met ademhalingsondersteuning. Bij CIDP zijn de verlammingen minder ernstig maar langduriger. Bij beide ziekten kunnen restklachten blijven bestaan.

Behandeling

CIDP is meestal goed te behandelen, ook bij kinderen. Er zijn drie behandelvormen die goed kunnen werken. De behandeling richt zich op het remmen van de ontsteking, zodat de zenuwen langzaam kunnen herstellen. Om de spieren sterk te houden, helpt fysiotherapie. Daarmee kun je het beste vroeg beginnen, om stijfheid en spierverlies te voorkomen.

De drie belangrijkste behandelvormen zijn:

1. Corticosteroïden (prednison)

Deze medicijnen remmen de ontsteking. Ongeveer 8 van de 10 mensen met CIDP heeft er baat bij. Ze worden als tabletten gegeven, dagelijks of in korte kuren. De medicijnen werken goed, maar kunnen bijwerkingen geven. Als de klachten terugkomen, kan een nieuwe kuur nodig zijn.

2. Immuunglobuline (IVIg of scIgG)

Dit zijn afweerstoffen die via een infuus worden toegediend. De behandeling helpt bij de meeste mensen en heeft minder bijwerkingen dan prednison. De infusen moeten wel regelmatig worden herhaald, bijvoorbeeld eens in de drie weken. Sommige mensen kunnen het medicijn later zelf toedienen via een onderhuids infuus. Immuunglobuline onderdrukt de klachten, maar geneest CIDP niet helemaal.

3. Plasmaferese

Bij deze behandeling wordt het bloed door een machine geleid. Daarbij worden schadelijke afweerstoffen uit het bloed verwijderd. De behandeling werkt tijdelijk (ongeveer twee tot drie weken) en is vrij ingrijpend. Daarom wordt ze minder vaak toegepast.